Het realiseren van een nieuw schoolgebouw begint vaak met een unieke samenwerking tussen partijen. Betrokken partijen zijn veelal een gemeente, een schoolbestuur en een kinderdagopvangorganisatie. Soms kennen die partijen elkaar vanuit een eerder samenwerkingsverband, zoals in Lisse, maar meestal niet. In beide gevallen is de vraag: hoe wordt de samenwerking zo ingevuld dat het de basis is voor een succesvol project?
Wetende dat een nieuwbouwproces de nodige tijd in beslag neemt, zijn de vertegenwoordigers van het schoolbestuur Sophia Scholen vroegtijdig in gesprek gegaan met de gemeente Lisse en SKOL Kinderopvang. De vorm van samenwerking tussen de school, kinderopvang en gemeente was één van de eerste gespreksonderwerpen. Daarnaast was er nadrukkelijk aandacht voor het faciliteren van sport en bewegen en duurzaamheid. Door uitgestelde besluitvorming over andere nieuwbouwprojecten liet de definitieve keuze voor de nieuwbouwlocatie van de Kindercampus echter nog op zich wachten. Ook was er nog geen duidelijkheid over het wel of niet realiseren van een nieuwe gymzaal. Om vertraging in het proces te voorkomen, kregen Sophia Scholen, SKOL Kinderopvang en ZRi vanuit de gemeente desondanks groen licht om te starten met het treffen van de voorbereidingen.
Gezamenlijke visie
De gezamenlijke visie op de samenwerking werd nader uitgewerkt; hoe moest deze in praktijk vormgegeven worden? Leidend in deze visie was de doelstelling dat het onderwijs en de pedagogische omgeving elkaar moesten versterken. ZRi bezocht samen met Sophia Scholen en SKOL Kinderopvang meerdere Integrale Kindcentra waar onderwijs en opvang op zowel ruimtelijk als didactisch verschillende wijze bij elkaar waren gebracht. Hierdoor werd een gezamenlijk referentiekader gecreëerd, wat zijn waarde bewees in het opstellen van het programma van eisen en bij het ontwerptraject. Een grondhouding van partijen was dat niet alleen gekeken werd naar elkaars voorkeuren, maar vooral ook hoe de samenwerking tussen het onderwijs en de kinderopvang te versterken. Hieruit volgde dat SKOL Kinderopvang besloot om niet alleen te investeren in haar eigen vierkante meters, maar ook in ‘onderwijs’-ruimten die dubbel gebruikt kunnen worden. Daardoor ontstonden grote gezamenlijk te gebruiken ‘leerpleinen’ en praktijkruimten. Deze bieden het onderwijs en de kinderopvang, zowel letterlijk als figuurlijk, de ruimte om maatwerk te bieden aan kinderen die daar behoefte aan hebben. Daarnaast geeft het de mogelijkheid om het gebouw breder in te zetten, bijvoorbeeld voor het in de avonduren en weekenden vervullen van een buurt- en dorpsfunctie.
Twee scenario’s
Op het moment dat de samenwerkingsvisie tussen de school en de kinderopvang gereed was, had de gemeente door omstandigheden nog geen besluit kunnen nemen over het al dan niet realiseren van een nieuwe gymzaal. Om het nieuwbouwproces niet te vertragen is in samenspraak met de betrokken partijen de keuze gemaakt om in het programma van eisen-fase met twee scenario’s te werken; met en zonder nieuwe gymzaal. Uiterlijk bij de start van de ontwerpfase zou een besluit genomen worden. Die afspraak heeft goed gewerkt. Door de projectvoorbereiding deels los te koppelen van de politieke besluitvorming en deels parallel te laten verlopen werd vertraging voorkomen. Uiteindelijk besloot de gemeente om een nabijgelegen gymzaal te behouden en de Kindercampus te realiseren naast het oude schoolgebouw. Hierdoor kwam de nieuwbouw te staan op een riant plot met sportfaciliteiten op steenworpafstand. Hier is voor gekozen vanwege het halen en brengen van kinderen, parkeren (dubbelgebruik met de buurt) en de mogelijkheid tot het creëren van een prachtig open speelplein dat sport en bewegen stimuleert. Doordat de nieuwbouw naast de bestaande school gebouwd werd was geen tijdelijke huisvesting nodig. Met het bespaarde geld zijn aanvullende duurzaamheidsmaatregelen getroffen.
Succesfactoren
Bij de Kindercampus Joseph hebben met name twee ingrediënten het succes bepaald. Ten eerste begint het met gezamenlijk geformuleerde doelen en ambities. Het creëren van een gezamenlijk referentiekader, door bijvoorbeeld het afleggen van referentiebezoeken, helpt doelen en ambities te formuleren maar ook om deze in gezamenlijkheid te realiseren. Ten tweede moeten partijen oog hebben voor elkaars belang. Een Kindercampus is geen gebouw waarin de verschillende gebruikers toevallig in één gebouw zitten. Dat betekent dat investeringsbeslissingen niet enkel worden genomen met het eigen doel voor ogen, maar met het oog op het geheel. Het gaat daarbij niet alleen om investeringsbeslissingen, maar ook om begrip voor elkaars processen en hier naar te handelen. In Lisse was het gezamenlijk doel en de ambitie ‘het maken van een toekomstbestendig en duurzame kindercampus waar kinderen zich in hun eigen tempo en op de eigen wijze zich kunnen ontwikkelen en opgroeien’. Mede door het gezamenlijk belang te stellen boven het eigen belang zijn die doelen gerealiseerd. Dat vraagt inspanning, flexibiliteit en lef van alle betrokken partijen.
Projectinformatie
Bouwheer gebouw
Stichting Sophia Scholen
Bouwheer terrein
Gemeente Lisse
Projectmanagement/aanbestedingsadviseur
ZRi
Gebruikers
St. Josephschool en Kinderopvang SKOL
Architect
Frencken Scholl Architecten
Bouwfysica, brandveiligheid & akoestiek
ZRi
Installatieadvies
Fore Installatie Adviseurs
Constructieadviseur
Pieters Bouwtechniek
Bouwkundig aannemer
SMT Bouw & Vastgoed
W-installateur/ E-installateur
Verstappen van Amelsvoort/ Schulte & Lestraden
Projectmanagement en planeconomie
gemeente Lisse: Metafoor Ruimtelijke Ontwikkeling
Directievoering en toezicht
Waterpas
Terreinaannemer
Ahco Weg- en waterbouw
Foto’s
Eddy Boerakker